Kομμάτια του νέου νόμου

Τα δυο τελευταία χρόνια η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει αναλάβει εξ’ ολοκλήρου τον κατακερματισμό της ελληνικής κοινωνίας. Μνημόνιο και μεσοπρόθεσμο επέβαλλαν τη σκληρή λιτότητα και τους όρους της αγοράς, μετακυλώντας το βάρος της κρίσης στους εργαζόμενους και τη νεολαία. Επόμενος στόχος ήταν η παιδεία με το νόμο της υπουργού παιδείας που εισήχθη, συζητήθηκε και ψηφίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες στο τέλος του Αυγούστου. Η επιλογή της χρονικής στιγμής δεν ήταν τυχαία, στόχευε στον αιφνιδιασμό της κοινωνίας και την αποφυγή πιθανών αντιστάσεων από τους φοιτητές.

Νέος νόμος πλήττει κατ’ εξοχήν τους φοιτητές,  πιο συγκεκριμένα:

1)   Οικονομική αυτοτέλεια των πανεπιστημίων και δίδακτρα. Με τη δραστική μείωση της κρατικής χρηματοδότησης στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, οι διοικήσεις τους αναγκάζονται πλέον να αναζητήσουν ιδίους πόρους για την επιβίωσή τους. Γίνεται πλέον αντιληπτό από πού θα προέρχεται το απαραίτητο αυτό κεφάλαιο: επιχειρηματικούς ομίλους και ιδιώτες, δίδακτρα, περικοπές συγγραμμάτων και άλλων παροχών του πανεπιστημίου όπως η σίτιση και η στέγαση. Επίσης ιδρύονται επώνυμες έδρες που θα χρηματοδοτούνται από ιδιωτικές, ενώ τα οικονομικά των ιδρυμάτων θα διαχειρίζεται πλέον νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας. Με τη σύνδεση αυτή με τα κριτήρια της αγοράς, πλήττεται ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας του πανεπιστημίου και  εισάγονται με τον πιο προκλητικό τρόπο ταξικοί φραγμοί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

2)   Εισαγωγή πιστωτικών μονάδων. Σύμφωνα με το νέο νόμο, οι σπουδές χωρίζονται σε τρεις κύκλους καθένας εκ των οποίων αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο αριθμό πιστωτικών μονάδων. Με τον κατακερματισμό των σπουδών, το διαρκές κυνήγι πιστωτικών μονάδων, τη σκληρή εξειδίκευση και τη δημιουργία πτυχίων πολλών ταχυτήτων το ενιαίο πτυχίο ‘’σπάει’’ και τη θέση του παίρνει ένας ατομικός φάκελος δεξιοτήτων. Το αποτέλεσμα θα είναι η δημιουργία ευέλικτων και εύκολα εκμεταλλεύσιμων εργαζομένων χωρίς εργασιακά δικαιώματα. Το νεοφιλελεύθερο όραμα της ατομικής διαπραγμάτευσης εργαζόμενου-εργοδότη γίνεται πραγματικότητα, αφού πλέον δε θα υπάρχει καμία συλλογική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

3)   Κατάργηση του ασύλου. Ο νόμος του ΠΑΣΟΚ για την παιδεία καταργεί ρητά το πανεπιστημιακό άσυλο και εξισώνει τους χώρους των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με οποιοδήποτε άλλο δημόσιο χώρο. Έτσι, το πανεπιστήμιο απαξιώνεται ως χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών και κυρίως διεκδικήσεων και κοινωνικών αγώνων. Ειδικά στη συγκεκριμένη κοινωνική – οικονομική συγκυρία και από το κίνημα των πλατειών, η διάταξη αυτή επιβεβαιώνει το φόβο της κυβέρνησης απέναντι στις πρακτικές και τις δομές αλληλεγγύης και την αντίστασης της κοινωνίας οι οποίες ιστορικά εκφράζονταν και μέσα στα πανεπιστήμια.

4)   Άρση του αυτοδιοίκητου των ιδρυμάτων

Μέχρι σήμερα φοιτητές και καθηγητές είχαν λόγο στα όργανα διοίκησης των ανώτατων ιδρυμάτων, δημιουργώντας πρωτότυπες δημοκρατικές δομές μέσα από τις οποίες όλοι συμμετείχαν στον καθορισμό του μέλλοντος της εκπαιδευτικής κοινότητας. Η κυβέρνηση όμως θεωρεί ότι οι φοιτητές δε μπορούν να συμμετέχουν στα όργανα συνδιοίκησης (Συμβούλιο, Σύγκλητος, Τμήμα) και να ρυθμίζουν τα ζητήματα της σχολής τους. Τη διοίκηση των σχολών αναλαμβάνουν πλέον διευθύνοντες σύμβουλοι- μάνατζερ, οι οποίοι  θα λαμβάνουν αποφάσεις όχι μόνο για τη χρηματοδότηση, αλλά και για τα προγράμματα σπουδών με μόνο γνώμονα προφανώς τα κριτήρια της αποδοτικότητας και της ανταγωνιστικότητας.

5)   Εντατικοποίηση-πειθάρχηση. Με την επιβολή του μέτρου ν+2, έντονων και αυστηρών ρυθμών σπουδών, όσοι φοιτητές εργάζονται ή δεν έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν το συγκεκριμένο τύπο σπουδών  δε θα μπορούν να αντεπεξέλθουν  και θα τίθενται αυτομάτως ως φοιτητές μερικής φοίτησης. Ταυτόχρονα, το μέτρο αυτό αποβλέπει στη συγκρότηση ενός πειθαρχημένου εργατικού δυναμικού που καλύπτει τις ανάγκες των αγορών, χωρίς να προβάλλει αντίσταση ή να διεκδικεί συλλογικά.

6)   Διακοπή φοιτητικής ιδιότητας: Η φοιτητική ιδιότητα χάνεται όταν ο φοιτητής αποτύχει σ’ ένα  μάθημα τρείς φορές. Το ίδιο συμβαίνει ότι ο φοιτητής δεν εγγραφεί σε δυο συνεχόμενα εξάμηνα.